Aydın

Aydın, Türkiye Cumhuriyeti'nin Ege Bölgesi'nde bulunan, turizm ve tarım açısından en gelişmiş illerdendir. Ege Denizi'ne kıyısı vardır. Plaka kodu 09'dur. Aydın Türkiye'nin ilk demiryolu kurulan şehridir. Aydın'da çok sayıda tarihi eser bulunur. Türkiye'nin en uzun ikinci tüneli buradadır.Tarihi ve doğal güzellikleriyle bir turizm cennetidir. 2010 TUIK verilerine göre ilimizde merkez ilçeyle birlikte 17 ilçe, 36 belediye ve 492 köy vardır.

Tarihçe

Aydın Traklar tarafından kurulmuş ve önceleri Tralles adı ile anılmıştır. Depremle yıkıldıktan sonra yeniden imar edilmiş,Traklar'dan sonra Spartalılar, Hititler, Frigler, İyonlar, Lidyalılar, Persler ve Romalılar zaman zaman yörede hakimiyetlerini kurarak kendi kültürlerini bölgeye taşımış ve yörenin gelişmesine öncü olmuşlardır.Bir çok medeniyete evsahipliğî yapmıştır.1186 yılında Selçuklular'ın, 1300 yılında Aydınoğulları'nın eline geçen kentin adı Aydın Güzelhisar olmuştur. Bu ad Aydın şekline dönüşmüştür. 1426 da Osmanlılar'ın eline geçen Aydın bu günkü yerine kurulmuştur. 1919 yılında il olmuştur. Bugünkü Aydın; kuzeyindeki Top Yatağı sırtında kurulan Tralles Kenti ile birlikte MÖ.2500 yılında Hititler zamanında gelişmiş, VII. yy.da Lydia zamanında da en parlak çağını yaşamıştır. Sırasıyla Neolitik, Kalkolotik, Tunç Çağları ile Frigya, Lidya, Pers, Roma ve Bizans çağlarını, 1171-1270 yılları arasında Selçuklular, 1270-1307 yılları arasında Menteşeoğulları, 1307-1390 yılları arasında Aydınoğulları, 1390-1922 yılları arasında Osmanlı dönemini yaşamıştır. Selçuklularla birlikte Türk uygarlığının kültür varlığı ve eserleriyle donatılan Aydın, sosyal hizmetler, tarım ve mimaride uygar günlere şahit olmuştur. Aydın'ın Türk egemenliğinde bir yönetim birimi statüsü kazanması 1390 yılında Yıldırım Beyazıt'ın şehzadesi Ertuğrul Bey'in Vali olarak Aydın'a atanmasıyla başlamıştır.

İsim ve İdari Tarihçe

Aydınoğulları zamanında şehrin adı Aydın Güzelhisarı olmuş, daha sonra Aydın adını almıştır. Şehir, XIV yy. da bugünkü yerine kurularak idari kademelendirme sırasıyla, 1390 yılında eyalet, 1426 yılında sancak, 1811 yılında eyalet, 1850 yılında İzmir'e bağlı sancak olmuştur.Aydın'ın 1919 yılına kadar sancak şeklinde devam eden bu yönetim şekli, 25 Mayıs 1919-7 Eylül 1922 yılları arasında 40 aya yakın süren işgalden sonra ve Kurtuluş Savaşının kazanılmasıyla birlikte 1923 yılında değişmiş, müstakil vilayet olmuştur.

Coğrafya

Coğrafi konumu

İlin orta ve batı kesiminde verimli ovalar, kuzeyinde Aydın Dağları, güneyinde Menteşe Dağları ile çevrili Büyük Menderes Havzası üzerinde 8007 km2 lik bir alan üzerine kuruludur. Doğuda Denizli, batıda Ege Denizi, kuzeyde İzmir ve Manisa, güneyde ise Muğla illeriyle komşudur. Akdeniz ikliminin hakim olduğu ilde yazlar sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı geçer.Aydın sınırları içinde büyük, küçük birçok akarsu mevcuttur. Büyük Menderes Nehri Ege Bölgesi'nin en uzun akarsuyudur. Toplam uzunluğu 999 km. İl içindeki uzunluğu ise 500 km dir. Çine çayı, Akçay ve Dandalaş çaylarının sularını toplayarak Ege Denizi'ne dökülür.İlin en büyük gölü Bafa olup, Büyük Menderes, deltasının güneydoğusundadır. Diğer gölleri Samson ve Azap gölüdür.Aydın; tarihin bilinen devirlerinden beri çeşitli uygarlıklara merkez olmuş, antik çağın Tralles,Alabanda,Afrodisias, Milet, Alinda, Didyma, Nisa, Prien, Magnesia, gibi önde gelen kentlerinde sayısız bilgin ve bilge kişiler yetişmiştir.Aydın, orta ve batı kesiminde verimli ovalar, kuzey ve güneyi dağlar ile çevrili Büyük Menderes Havzası üzerinde 8007 km2 lik bir alan üzerine kuruludur. Doğusunda Denizli, batıda Ege Denizi, kuzeyde İzmir ve Manisa, güneyde ise Muğla illeriyle komşudur.İl, 37°-44' ve 38°-08' kuzey enlemleri ile 27°-23' ve 28°-52' doğu boylamları arasında yer alır.

İklim ve Bitki Örtüsü

Aydın'da akdeniz iklimi görülür. Maki ağaçları vardır. Yıllık sıcaklık ortalaması 28° civarındadır. Yazları sıcak ve kurak,kışları yağışlı ve ılık geçer.Senelik yağış miktarı 580-1000mm arasındadır.Akdeniz ikliminin hakim olduğu İl’de yazlar sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı geçer. Ortalama sıcaklık 17.6 °C, ortalama yağışlı gün sayısı 80.6, ortalama yağış miktarı 677,5 mm/yıl' dır.Büyük Menderes vadisi, diğer Ege ovaları gibi batıda denize doğru açılan bir oluk biçimindedir. Bu yüzden denizin ılıtıcı etkisi ve yağış getiren rüzgarlar iç kısımlara kadar kolaylıkla girer.Trenle veya karayolu ile İç Anadolu yönünden Büyük Menderes vadisine girenler, Denizli’den İzmir’e doğru yaz kış tüm ova ve yamaçları kaplayan yemyeşil bir örtüyle karşılaşırlar. Ova tabanında incir, zeytin ve portakal bahçeleri büyük alanlar kaplar. Bunların dışında bağlar, bahçeler ve pamuk tarlaları geniş yer tutar.Aynı zamanda Akdeniz yöresinin bitki örtüsü, sert yapraklı, kurağa dayanıklı bodur makiler görülür. Kocayemiş, mersin, defne, delice ve aşı zeytinler, menengeç, dere boylarında zakkumlar ve bunlar arasında kekik, nane, lavanta çiçeği gibi kokulu bitkiler de vardır.Bunların yanı sıra dağlarda çam, kestane, çınar, dişbudak, ıhlamur gibi ağaçlar görülür. İl topraklarının % 37’si ormanlarla kaplıdır. Bunların beşte biri üretime elverişli koru ormanlarıdır.

Olumsuz Yönler ve Muhtemel Riskler

Aydın'da kırık fay hatlarına bağlı olarak bölge, miyosenden beri çok aktiftir. Bu aktiflik, Türkiye deprem alanları yönünden İlimizi 1. dereceye sokar. 1653 yılında Aydın’da büyük deprem meydana gelmiş ve bu depremde Aydın büyük hasar görmüş, şehrin ova kısmında alçalmalar olmuştur.1653 yılında meydana gelen deprem Nazilli’nin merkez ve köylerinden başka Kuyucak, Köşk, Sultanhisar ve Tire’de büyük hasar meydana getirmiş, yer yarılmaları ve su fışkırmaları olmuştur.1899’da Nazilli dış merkezli bir deprem meydana gelmiş, depremde büyük can ve mal kaybı olmuştur. Nazilli’de Ağa ve Çarşı Camileri yıkılmış, Aydın ve Nazilli arasındaki köyler büyük hasar görmüştür. Büyük Menderes çukurluğunun eksenine paralel toplam uzunluğu 50 km’yi bulan kırıklar oluşmuştur.Aletsel dönemde İl Merkezinin dışında ilçe ve kasabalarda İncirliova, Kuyucak, Buharkent, Pamukören, Nazilli, İsabeyli ve Yenipazar’da 5 şiddetinde, Bozdoğan, Çine, Koçarlı, Sarıkemer, Didim, Güllübahçe, Bağarası ve Sultanhisar’da 6 şiddetinde depremler kaydedilmiştir.Merkez üssü Aydın’da bulunan 5 şiddetinden daha küçük depremler kırsal alanlardaki konutlarda hasara yol açmaktadır.İlimiz sınırları içinde büyük küçük birçok akarsu mevcuttur. Afyon il sınırları içerisinden doğup, il sınırlarımızdan Ege Denizine dökülen büyük Menderes Nehrinin ilimiz sınırları içinde Akçay ve Çine yan kolları bulunmaktadır. Bu iki yan kolun dışında yaz ve kış aylarında debileri değişen bir çok dere mevcuttur. Bu akarsuların yağış havzasının büyüklüğüne ve yağan yağışın şiddetine göre zaman zaman debileri yükselerek akmakta oldukları yatak dışarısına taşarak taşkın etkisi yaratmaktadırlar. Bu taşkınlar bazen meskun mahalde, bazen de tarım arazilerinde taşkın zararları meydana getirmektedirler.Genel olarak Aydın şehir merkezi, büyük yangınlar bakımından hassas olmakla birlikte, orman yangınları bakımından çok hassastır.

Nüfus ve Demografi

Aydın İli yoğun göç alımı olan bir ildir.Gecekondulaşmadan nasibini almayan nadir illerimizden biri olup, tarım ve turizmin gelişmiş olduğu bir ilimizdir. Son yıllarda başta tarıma dayalı sanayi kolunda olmak üzere tüm sanayi sektöründe önemli mesafeler kat edilmiş ve gelişme süreci de artan bir hızla devam etmektedir.Çalışan nüfusun yarıdan fazlası tarım kesiminden geçimini sağlamaktadır.Yöre halkının kültür seviyesi yüksek düzeydedir.İl nüfusunun büyük bir bölümünü gençler oluşturmaktadır.

Nüfus Yoğunluğu ve Nüfus Artışı

Son 80 yılda Türkiye’nin nüfusu (71.517.100 kişi) yaklaşık beş kat artış göstermiştir. Aynı dönemde, Aydın ilinin nüfusu yaklaşık 4,5 kat artış göstermiş ve 2008 yılı sonu itibarı ile açıklanan adrese dayalı nüfus kayıt sistemine göre İlimizin nüfusu 965.500 kişidir.İl nüfusunun ülke genelinde olduğu gibi % 50”si erkek (482.434 kişi) % 50”si kadın (483.066 kişi) dır. Aydın ilinde en düşük yıllık nüfus artış hızı %o8.8 ile 1940-1945 dönemindedir. En yüksek yıllık artış hızı ise %o42.2 ile 1950-1955 döneminde gerçekleşmiştir. 1990-2002 döneminde ise ilin nüfus artış hızı %o 14.2’dir. 1927-2002 döneminde Aydın İlinin nüfusu sürekli artış göstermiş iken 2002-2008 döneminde bu artış oranın oldukça azaldığını hatta durma noktasına geldiğini söyleyebiliriz. (2002 nüfusu 950 757 kişi, 2008 yılı ADNKS. Sonuçları 965.500 kişi). Sonuçlarına göre ülke nüfusunun % 75”i şehirlerde yaşamaktayken ilimiz nüfusunun nüfusun % 58’i (556.700 kişi) şehirlerde,  %42’ si ise (408.800 kişi ) kırsal kesimde yaşamaktadır. Ülkemizde kilometrekareye düşen kişi sayısı 93 iken, ilimizde bu rakam 123’dür. 2010 yili il nüfusu 989.862 olmustur.

İdari Yönetim

2010 TUIK verilerine göre ilimizde merkez ilçeyle birlikte 17 ilçe, 36 belediye ve 492 köy vardır. İlçelerimiz sırası ile Bozdoğan, Buharkent, Çine, Didim, Germencik, İncirliova, Karacasu, Karpuzlu, Koçarlı, Köşk, Kuşadası, Kuyucak, Nazilli, Söke, Sultanhisar ve Yenipazar'dır.Merkez İlçede 6, Bozdoğan ilçesinde 2, Buharkent İlçesinde 1, Çine İlçesinde 2, Didim İlçesinde 3, Germencik İlçesinde 4, İncirliova İlçesinde 2, Karacasu İlçesinde 4, Karpuzlu İlçesinde 1, Koçarlı İlçesinde 3, Köşk İlçesinde 1, Kuşadası ilçesinde 3, Kuyucak İlçesinde 6, Nazilli İlçesinde 3, Söke ilçesinde 8, Sultanhisar İlçesinde 3, Yenipazar İlçesinde 1 belediye teşkilatı bulunmaktadır.İl’e bağlı 16 İlçeden Nazilli İlçesi 140.922 kişilik nüfusu ile en fazla nüfusa, Buharkent İlçesi ise 12.527 kişilik nüfusu ile en az nüfusa sahip ilçelerdir. Yüzölçümü büyüklüğüne göre ilk sırada yer alan Çine İlçesinde nüfus yoğunluğu 56, ikinci sırada yer alan Söke İlçesinde 122 kişi olurken yüzölçümü en küçük olan Buharkent İlçesinde nüfus yoğunluğu 104 kişidir. İl’de bulunan 54 Belediyeden 26’sının nüfusu 5000’nin altındadır. İlde bulunan 489 köyden 266’sının nüfusu 500’ün altında olup köylerin çoğunluğu düşük nüfusa sahiptir...

Sosyoloji

Ülkemizin sosyo-ekonomik büyümesine paralel gelişme gösteren sanayileşme, kentleşme, toplumsal değişme, nüfus artışı ve yaşanan göçün yarattığı çeşitli sosyal sorunlar yaşanmaktadır. Ortaya çıkan bu sorunlar toplumun her kesimini etkilemektedir. Örneğin; göçlerle birlikte köyleşen kentler ve nüfus artışı, sağlıksız yerleşim merkezlerinin oluşması, artan işsizlik ve yoksulluğa karşın hizmetlerin yetersiz kalması, suça yönelme ve zararlı alışkanlıklar edinme eğilimlerinin artması gibi.İlimizde de gerek nüfus artışı gerekse göç yönünden bu yönde bir gelişme yaşanmaktadır.1927 yılında Aydın ilinde %19,5 olan şehirde yaşayan nüfusun payı 1935 yılından sonra sürekli bir artış göstererek, 2007 yılında % 56.6’ya ulaşmıştır. Son 73 yılda Türkiye’nin nüfusu yaklaşık beş kat artış göstermiştir. Aynı dönemde, Aydın ilinin nüfusu yaklaşık 4,5 kat artış göstermiş ve 2007 yılında 946.971’e yükselmiştir. İl’de 2000 yılına kadar köy nüfusu fazla iken, ilk kez 2000 yılında şehir nüfusu köy nüfusundan fazla olmuştur.Aydın İlinin toplam nüfusu 946.971 kişi olup, İl nüfusunun % 57’si (171000 kişi) kentlerde, % 43’ü (34 213 kişi) köylerde yaşamaktadır (Tablo ). Kilometre kareye düşen kişi sayısı 121’dir.2000 yılı Genel Nüfus Sayımı sonuçlarına göre İlin iktisaden faal nüfusu (işgücü) 476 233 kişidir. Bunun 449 981 kişisi iktisaden çalışan nüfus (istihdam) oluşturmakta, 26 252 kişide işsiz olarak görülmekte olup, işsizlik oranı %5.5’dir. Aktif nüfusun % 28'i tarım sektöründe, % 8'i devlet hizmetlerinde, % 9'u imalat sanayinde, % 30'u toptan ve perakende ticaret, % 12'si inşaat sektöründe ve geri kalan % 13'ü ise diğer işlerde çalışmaktadır. Aydın ilinde, çalışma çağındaki nüfus olarak kabul edilen 12 ve daha yukarı yaştaki nüfus, toplam nüfustan daha hızlı artmaktadır. İşgücündeki nüfusun artış hızı ise 12 ve daha yukarı yaştaki nüfustan daha düşüktür. 1980–2000 döneminde 12 ve daha yukarı yaştaki nüfusun yıllık artış hızı %o22.3 iken, işgücündeki nüfusun yıllık artış hızı %o19.6 olarak gerçekleşmiştir.Aydın ilinde işgücüne katılma oranı 1980–2000 döneminde azalma eğilimi göstermiştir. Erkek nüfusun işgücüne katılma oranı, kadın nüfusun işgücüne katılma oranından daha yüksektir. Ancak her iki cinsiyetin işgücüne katılma oranındaki fark, son 10 yılda azalma eğilimi göstermiştir.1935 yılında Aydın İlindeki nüfusun % 87.1’i bu İl’de doğmuştur. 1935-1950 yılları arasında önemli bir değişim göstermeyen Aydın ilinde doğanların oranı 1950-1975 döneminde artış ve azalışlar, 1975 yılından sonra ise sürekli bir azalma göstermiştir. 2000 yılında Aydın nüfusunun % 69.2’si bu ilde doğan kişilerden oluşmaktadır.

İlin Sosyal Yaşantısını Etkileyen Önemli Günler [değiştir]

• Atatürk’ün Aydın’a ziyaretleri, 3 Subat
• Aydın’ın Düşman İşgalinden Kurtuluşu, 7 Eylül
• Germencik’in Kurtuluşu, 7 Eylül
• Söke’nin Kurtuluşu, 6 Eylül
• Buharkent’in Kurtuluşu, 3 Eylül
• Kuyucak’ın Kurtuluşu, 5 Eylül
• Kuşadası’nın Kurtuluşu, 7 Eylül
• Köşk’ün Kurtulusu, 6 Eylül
• İncirliova’nın Kurtuluşu, 7 Eylül
• Nazilli’nin Kurtuluşu, 5 Eylül
• Sultanhisar’ın Kurtuluşu, 5 Eylül
• Sultanhisar (Nyssa) Uluslararası Kültür ve Sanat Festivali, Mayıs Başı 5 gün
• Deve Güreşleri, ( Aydin, Nazilli, İncirliova, Germencik, Yenipazar, Köşk,

Buharkent, Koçarlı, Çine, Kuyucak, Sultanhisar), Ocak-Şubat Ayları

• Kuşadası Altın Güvercin Şarkı Yarışması Temmuz, 1 Hafta
• Germencik, İncirliova İncir Festivali, Eylül ilk Hafta 3 Gün
• Söke Tarım ve Sanayi Fuarı, Eylül ilk Hafta
• Söke Pamuk Festivali, Eylül ilk Hafta
• Aphrodisias Kültür, Sanat ve Tanıtım Festivali, Eylül 3 Gün
• Söke-Güllübahçe-Priene Şenliği, Mayıs 2.Haftası

Eğitim

Eğitim alanında Aydın OKS, SBS ve ÖSS’de son yirmi yıldan bu yana en başarılı iller arasında yer almaktadır. Okullaşma Oranları Ve Bir Dersliğe Düşen Öğretmen, Öğrenci Sayısı (2010) Aydın Türkiye Okullaşma oranları Okul öncesi eğitimde %60 %57 İlköğretimde  %100 %98 Orta öğretimde  %70 %65 Okur-yazar oranı  %92 %82 İlköğretimde bir dersliğe düşen Öğretmen Sayısı 1.3 1.4 Ortaöğretimde bir dersliğe düşen Öğretmen Sayısı 2 1.8 İlköğretimde bir dersliğe düşen Öğrenci Sayısı 23 32 Ortaöğretimde bir dersliğe düşen Öğrenci Sayısı 27 33

Okul, Öğrenci, Öğretmen Sayısı -2010-2011 öğretim yılında il genelinde; -43 okul öncesi kurum, -445 ilköğretim okulu, -9 özel eğitim okulu (6 adet resmi,3 adet özel) -98 genel ve meslek lisesi olmak üzere, toplam 595 okul bulunmaktadır.

Bu okullarda; -7.689 derslikte, -178.871 öğrenci öğrenim görmekte, -10.975 öğretmen görev yapmaktadır. Adnan Menderes Üniversitesi 03.07.1992 tarih, 3837 sayılı Yükseköğretim Kurumları Teşkilatı Hakkında 41 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin değiştirilerek kabulüne dair 2809 Sayılı Kanun ile 78 ve 190 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamelerde değişiklik yapılması hakkında Kanun ile kurularak 1993 akademik yılında eğitime başlamıştır. Üniversitede bugün, 7 Fakülte 3 Enstitü 4 Yüksekokul 1 Devlet Konservatuarı 14 Meslek Yüksekokulu bulunmaktadır. Geçmişini unutmadan geleceğe bakmayı kendisine ilke edinmiş olan Üniversitemiz geçen yıllar içinde genç, üretken, dinamik ve özverili kadrosuna yine aynı anlayışa sahip personeller kazandırmayı başardı. İlk akademik yılımızda 80 olan akademik personel sayımız %1440 artışla 1177 akademik personele, 54 olan idari personel sayımız ise %1690 artışla 907 idari personele ulaştı.18. Akademik yılımız olan 2009-2010 Eğitim-Öğretim yılında Üniversitemizden 4 bin 663 öğrenci mezun olmuştur. 2010-2011 Eğitim-Öğretim yılında Üniversitemize 7735 öğrenci kesin kayıt hakkı kazanmıştır. Kuruluşunun 1. yılında Ön lisansta 29, Lisansta 1220 olmak üzere toplam 1249 öğrencisi olan kurumumuzun bugünkü toplam öğrenci sayısı 25 bin 288’dir.

İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve Çalışmaları

Aydın ilinde okuma ve yazma bilen nüfusun oranı ülke genelinde olduğu gibi her iki cinsiyet için de sürekli artış göstermektedir. 1935 yılında erkeklerin % 31.1’i , kadınların % 7.5’i okuma yazma bilirken, bu oran 2008 yılında erkeklerde % 96’a, kadınlarda % 86’a yükselmiştir. Gerek Ulusal Eğitime Destek Kampanyası ve gerekse diğer çalışmalarımızla İl genelinde %100’lük bir okuma yazma oranına ulaşmak hedeflenmiştir.

-Eğitim Alanında;

“Ana-Kız Okuldayız” kampanyasının başladığı 08.09.2008 tarihinden bugüne kadar;

567 birinci kademe, 197 ikinci kademe olmak üzere, toplam 764 okuma yazma kursu düzenlenmiş, 7.777 kişi belge alarak okuma yazma öğrenmiştir. Okulöncesi Eğitimde Genel Durum : İl genelinde 2010-2011 eğitim ve öğretim yılında okulöncesi eğitimde; 43 adet bağımsız anaokulunda 2.858 öğrenci ve 200 öğretmen, 327 adet bünyeli ana sınıflarında 9.032 öğrenci, 316 öğretmen, 10 adet uygulama ana sınıflarında 301 öğrenci, 52 öğretmen ve 229 ücretli öğretmen ile birlikte toplamda 12.191 öğrenci ve 797 öğretmen bulunmaktadır.İlimiz genelinde 6 adet resmi özel eğitim okulunda 273 öğrenci ve 71 öğretmen, 3 adet özel özel eğitim okulunda 21 öğrenci ve 40 öğretmen olmak üzere, toplam 9 adet resmi özel eğitim okulunda 294 öğrenci ve 111 öğretmen mevcuttur.

İlköğretimde Genel Durum : İl genelinde 2010-2011 eğitim öğretim yılında; 151 adet birleştirilmiş sınıflı ilköğretim okulunda 4.261 öğrenci ve 259 öğretmen; 284 adet müstakil ilköğretim okulunda 109.185 öğrenci ve 5.931 öğretmen; 1 adet yatılı ilköğretim bölge okulunda 203 öğrenci ve 18 öğretmen ve 9 adet özel ilköğretim okulunda 2.940 öğrenci ve 295 öğretmen olmak üzere toplamda 445 ilköğretim okulunda 116.589 öğrenci ve 6.503 öğretmen bulunmaktadır. İl genelinde ilköğretim okullarında derslik başına düşen öğrenci sayısı 23’tür.Merkez İlçede 11, Didim İlçesinde 5, Germencik İlçesinde 1, İncirliova İlçesinde 3, Kuşadası İlçesinde 2, Nazilli İlçesinde 4 ve Söke İlçesinde 2 olmak üzere il genelinde toplam 28 İlköğretim Okulunda ikili öğretim yapılmaktadır.

Orta Öğretimde Genel Durum: İl genelinde 2010-2011 eğitim-öğretim yılında 56 genel orta öğretim kurumunda 24.486 öğrenci ve 1.815 öğretmen, 42 Mesleki Teknik Orta Öğretim Kurumunda 25.311 öğrenci ve 1.686 öğretmen olmak üzere toplam 98 okulda 46.797 öğrenci ve 3.501 öğretmen bulunmaktadır.İl genelinde ortaöğretim kurumlarında derslik başına düşen öğrenci sayısı 26’dir. Genel liselerde derslik başına düşen öğrenci sayısı 23, meslek liselerinde derslik başına düşen öğrenci sayısı da 35’dir.İl genelinde sadece Didim İlçesinde Didim Selçuk Özsoy Kız Teknik ve Meslek Lisesi ,Merkez İlçeye bağlı Aydın Lisesi, Cumhuriyet Lisesi ve Osmangazi Ticaret Meslek Lisesi ile Söke İlçesinde Kız Teknik Meslek Lisesi olmak üzere toplam 5 okul ikili öğretim yapmaktadır.

Özel Öğretim Kurumlarının İl Geneli Durum: 2010-2011 eğitim-öğretim yılında il genelinde 72 özel dershane, 49 özel motorlu taşıt sürücü kursu, 15 özel etüd merkezi ve 21 özel muhtelif kurs faaliyetine devam etmektedir.

Yaygın Eğitim : Yaygın eğitim, örgün eğitim yanında veya dışında düzenlenen eğitim faaliyetlerinin tümünü kapsar. Yaygın eğitimin özel amacı, millî eğitimin genel amaçlarına ve temel ilkelerine uygun olarak, örgün eğitim sistemine hiç girmemiş olan veya herhangi bir kademesinde bulunan, ya da bu kademeden çıkmış yurttaşlara örgün eğitimin yanında veya dışında;  Okuma-yazma öğretmek, eksik eğitimlerini tamamlamaları için sürekli eğitim olanağı hazırlamak,  Bilimsel, teknolojik, ekonomik, sosyal ve kültürel gelişmelere uyumlarını kolaylaştırıcı eğitim olanağı sağlamak,  Millî kültür değerlerimizi koruyucu, geliştirici, tanıtıcı ve benimsetici nitelikte eğitim yapmak,  Toplu yaşama, dayanışma, yardımlaşma, birlikte çalışma ve örgütlenme anlayış ve alışkanlıkları kazandırmak,  Ekonominin gelişimi doğrultusunda ve istihdam politikasına uygun meslek edinmelerini sağlayıcı olanaklar hazırlamak,  Çeşitli mesleklerde çalışanlara, gelişmeleri için gerekli bilgi ve becerileri kazandırmak,  Boş zamanlarını yararlı bir biçimde değerlendirme ve kullanma alışkanlıkları kazandırmak. olarak özetlenebilir. 2010-2011 öğretim yılında ilimiz genelindeki toplam 27 yaygın eğitim kurumunda düzenlenen 2.728 adet kursta 46.810 kişiye eğitim verilmiştir. 3- Son Bir Yıl İçerisinde Yapılan Başlıca Çalışmalar :

Devamsız Öğrenciler: 2010-2011 Eğitim-Öğretim yılında İlimiz genelindeki mecburi öğrenim çağındaki öğrencilerimizden (istatistik verilerine göre), toplam 1332 öğrencimizin devamsızlık yaptığı tespit edilmiş olup, yapılan çalışmalarla 240 öğrencimizin devamı sağlanmıştır. Devamsız durumdaki 1092 öğrencinin devam takip işlemleri Müdürlüğümüzce yürütülmektedir. Ayrıca ilgili kurumlara bilgi vermeden ikametgahını değiştiren, adresi belli olmayan devamsız öğrencilerin listesi Müdürlüğümüz internet sitesinde yayınlanmaktadır.

Haydi Kızlar Okula Kampanyası: Aydın İlimiz “Haydi Kızlar Okula” Kampanyasına 2003-2004 Eğitim Öğretim Yılının 04 Mart 2004 tarihinde dahil edilmiştir. Kampanya dahilinde il merkezinde il koordinatörü, il danışmanları, sivil toplum örgütleri, il sağlık müdürlüğü ekipleri ve ayrıca okullarımızda çalışma ekipleri kurulmuştur. 2003-2004 öğretim yılı Kampanya çalışmalarında, erkek öğrencilerimizin sayısının 63.354, kız öğrencilerimizin sayısının 58.942 ve aradaki farkın 4.412 olduğu, 2004-2005 öğretim yılında erkek öğrenci sayısının 63.361, kız öğrenci sayısının 59.188 ve aradaki farkın 4.178 olduğu tespit edilmiştir. Bu çalışmalarda 820 kız çocuğunun okula hiç gitmediği, 59 kız çocuğunun ise devamsız olduğu belirlenmiştir. Kampanya çalışmaları sonucunda, 268 öğrenci eğitime kazandırılmıştır. Bu tespitler neticesinde, il ve ilçe genelinde 51 öğrenci iki aylık telafi eğitimine, 15 öğrenci de 1.sınıflarla normal ilköğretim programına alınmıştır. Ayrıca toplam 66 öğrenciye telafi eğitimi verilmiş ve telafi eğitimi alan öğrencilere sivil toplum kuruluşları aracılığı ile maddi destek sağlanmıştır.

Yetiştirici Sınıflar: 2010-2011 Eğitim öğretim yılında mecburi öğrenim çağında olup da 12-14 yaş grubunda bulunan çocuklarımıza yetiştirici sınıflar açılması çalışmaları devam etmektedir. Bu kapsamda Nazilli İlçemizde 1, Söke İlçemizde 3, İncirliova İlçemizde 1 ve Didim İlçemizde 1 Yetiştirici Sınıf Öğretim Programı (YSÖP) Sınıfı oluşturulmuştur. Eğitime devam etmediği tespit edilen öğrencilerin ikna çalışmaları devam etmektedir. Çalışmalar kapsamında yetiştirici sınıflarda görev alacak öğretmenlere, ilimiz YSÖP Formatörleri tarafından hizmet içi eğitim kursu düzenlenmesi planlanmaktadır.

OYP Başarı Durumu : 2010 Yılı OKS sınavına ilimiz genelinde 15.030 öğrenci katılmış, sınav sonucunda 312,505 Ortaöğretim Yerleştirme Puanı (OYP) ortalaması ile Türkiye genelinde 21.sırada yer almıştır.

YGS-LYS Sonuçları : 2010-YGS sınav sonuçlarına göre, il genelinde 18.063 öğrencimiz sınava girmiş, ilimiz 241,963 Puanla Türkiye genelinde 3. Sırada yer almıştır. Sınava giren öğrencilerden 17.331 öğrencimiz 145 ve üstü puan alarak %95,95 lik derece ile il sıralamasında Türkiye birincisi olunmuştur. 2010-LYS sınav sonuçlarına göre, İl genelinde 12.087 öğrencimiz sınava girmiştir. TS sınavına 3.740 öğrencimiz girmiş ve 277,087 TS Puanla Türkiye sıralamasında ilimiz 7. sırada, MF sınavına 3.246 öğrencimiz girmiş 291,072 MF Puanla 12. sırada, TM sınavına 5.101 öğrenci girmiş 279,838 TM Puanla 8. sırada yer almıştır.

İl genelinde “Oyuncaklarımı Paylaşıyorum” , “Unutmadık Oynuyoruz” projeleri hayata geçirilmiş, ayrıca Mimar Sinan Endüstri Meslek Lisesi ve Doktor Fevzi Mürvet Uğuroğlu İlköğretim Okulunda “Faydalı İnsan Projesi” başlatılmıştır.

Avrupa Birliği Eğitim ve Gençlik Programları kapsamında 01.01.2009 – 30.12.2009 tarihleri arasında İlimizden kabul edilen projelerin uygulaması kapsamında toplam 316 yönetici, öğretmen ve öğrencimiz yurt dışına çıkmıştır.

İlimiz genelinde Ana Kız Okuldayız Okuma Yazma Kampanyası çerçevesinde; 69 adet I. Kademe okuma yazma kursu açılmıştır. Bu kurslardan 470 kadın ve 53 erkek olmak üzere toplam 523 kişi yararlanmıştır. Aynı kapsamda açılan 22 adet II. kademe okuma yazma kursundan 99 Kadın ve 68 Erkek olmak üzere toplam 167 kişi yararlanmıştır. Aynı dönemde 166 adet mesleki ve teknik kurs açılmış, 1.300 kadın ve 941 erkek olmak üzere toplam 2.241 kişi yararlanmıştır. Yine bu kapsamda 1.249 adet genel kurslar açılmış ve 12.282 kadın, 8.413 erkek olmak üzere toplam 20.695 kişi yararlanmıştır. Halk eğitimi merkezi müdürlüklerince sosyal ve kültürel faaliyetler kapsamında 22 faaliyet düzenlenmiş ve bu faaliyetlere 2.577 kişi katılmıştır. Mesleki ve teknik eğitim veren okul ve kurumlar tarafından yaygın eğitim faaliyetleri kapsamında 24 kurs açılmış olup, bu kurslara 456 kişi katılmıştır. Mesleki eğitim merkezlerimizde 25 adet ustalık ve usta öğreticilik kursları açılmış olup bu kurslara 575 kişi katılmıştır. kalfalık, ustalık, usta öğreticilik, iş yeri açma belgesi olmak üzere toplam 1312 kişiye belge verilmiştir.

Milli Eğitim Bakanlığı İlköğretim ve Ortaöğretim Kurumları Sosyal Etkinlikler Yönetmeliğinde belirlenen kutlanacak gün ve haftalardan “İlköğretim Haftası, 10 Kasım Atatürk’ü Anma Haftası , 24 Kasım Öğretmenler Günü, 7 Eylül Aydın’ın Kurtuluşu, Gaziler Günü” İl genelinde kutlanmış, diğer gün ve haftalar tüm okullar kendi bünyelerinde kutlamıştır.

Çeşitli konularda resim, şiir, kompozisyon vb. kategoride 22 yarışma duyurusunu yapılmış, dereceye girenler ödüllendirilmiştir. Çeşitli konularda öğrencilerimize, velilerimize ve öğretmenlerimize yönelik 6 konferans, 7 seminer, 3 tiyatro düzenlenmiştir. 3 adet resim, fotoğraf sergisi açılmıştır. 21 İlköğretim ve ortaöğretim okulumuz tarafından 28 adet meslek liselerini ve üniversiteleri tanıtımı ile turistik- ören yerlerini inceleme gezileri düzenlemiştir.

Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Okul ve Kurumlarda Yapılacak Araştırma ve Araştırma Desteğine Yönelik İzin ve Uygulama Yönergesine uygun 6 kişiye araştırma-anket izni verilmiştir.

İlimizde 2010 yılında, Futbol, Güreş, Hentbol, Judo, Karate, Masa Tenisi, Satranç, Taekwondo, Tenis, Voleybol branşlarında yapılan faaliyetlere toplam 8.313 öğrencimiz katılmıştır.

Basın ve Halkla ilişkiler bölümümüze Başbakanlık İletişim Merkezinden (BİMER) den gönderilen 171 müracaat ile 4982 Sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu çerçevesinde Müdürlüğümüze ulaşan 417 müracaatın gereği yapılmıştır.

2010-2011 Eğitim öğretim yılında taşımalı eğitim için yapılan çalışmalarda Merkez İlçede 8, ilçelerde 115 olmak üzere toplam 123 taşıma merkezi ilköğretim okuluna merkez ilçede 1.167, diğer ilçelerde 10.548 olmak üzere toplam 11.715 öğrencinin günü birlik taşınması planlanmıştır. Öğrenci sayısı yetersiz görülen toplam 20 ilköğretim okulumuzun taşımalı eğitim öğretim kapsamına alınarak kapatılması kararlaştırılmıştır.

Bakanlığımız ile Sağlık Bakanlığı arasında imzalanan “Okul Sağlığı Hizmetleri İşbirliği Protokolü” çerçevesinde Sağlık Bakanlığının İl ve İlçelerdeki kurumları ile işbirliği yapılarak protokol hükümleri yerine getirilmektedir. Bu protokol hükümleri çerçevesinde 15.491 öğrencinin muayenesi yapılmış, bu öğrencilerden sağlık problemleri tespit edilenlerin muayeneyi yapan sağlık personeli tarafından tedavileri yapılmaya başlanmış üst sağlık kurumlarına gitmesi gerekenler de buralara sevk edilmiştir. Bakanlığımız ile Sağlık Bakanlığı arasında imzalanan “Beyaz Bayrak İşbirliği Protokolü” çerçevesinde bu tarihe kadar toplam 55 okul ve kurumumuz “Beyaz Bayrak” almaya hak kazanmıştır.

Valiliğimiz veya diğer kurumlardan gelen bilgi talepleri karşılanmıştır. İlçe milli eğitim müdürlükleri ve tüm okul-kurumların stratejik planlarını hazırlamaları sağlanmıştır.

Müdürlüğümüz Eğitim Müfettişleri Başkanlığınca; 01/01/2010 – 31/12/2010 tarihleri arasında, Aydın geneli tüm kurumlarımıza eğitim müfettişlerince birebir ve branşlar bazında 657 kurumda rehberlik çalışmaları yapılmış olup, 790 idareci, 5.493 öğretmen ve 71 aday öğretmene rehberlik yapılmıştır. Bu dönemde il genelinde toplam 697 kurumdan 590 kuruma teftiş ve denetim için gidilmiş olup, 724 idareci ve 4.133 öğretmenin teftişi gerçekleştirilmiştir.

İnceleme-Soruşturma ve Değerlendirme Bölümü'nce 01/01/2010 - 31/12/2010 tarihleri arasında toplam 532 inceleme-soruşturma yapılmıştır. Bunlardan 460 tanesini inceleme, 72 tanesini soruşturma oluşturmaktadır. 460 incelemenin 434 tanesi tamamlanmış; 26 tanesi de halen devam etmektedir. 72 soruşturmanın 66 tanesi tamamlanmış ve 6 tanesi halen devam etmektedir.

Şive

Aydın ilinde kullanılan Türk şivesinin Batı Anadolu ağızları içindeki konumu Prof. Dr. Leyla Karahan'ın Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması (Türk Dil Kurumu yayınları: 630, Ankara 1996) adlı çalışmasına göre şöyledir:

3. Batı Anadolu ağızları 3.1.1. Afyonkarahisar, Eskişehir, Uşak, Nallıhan 3.1.2. Çanakkale, Balıkesir, Bursa, Bilecik 3.1.3. Aydın, Burdur, Denizli, Isparta, İzmir, Kütahya, Manisa, Muğla 3.1.4. Antalya 3.2. İzmit, Sakarya 3.3.1. Zonguldak, Devrek, Ereğli 3.3.2. Bartın, Çaycuma, Amasra 3.3.3. Bolu, Ovacık, Eskipazar, Karabük, Safranbolu, Ulus, Eflani, Kurucaşile 3.3.4. Kastamonu 3.4.1. Göynük, Mudurnu, Kıbrısçık, Seben 3.4.2. Kızılcahamam, Beypazarı, Çamlıdere, Güdül, Ayaş 3.4.3. Çankırı, İskilip, Kargı, Bayat, Osmancık, Tosya, Boyabat 3.5.1. Sinop, Alaçam 3.5.2. Samsun, Kavak, Çarşamba, Terme 3.5.3. Ordu, Giresun, Şalpazarı 3.6.1. Ladik, Havza, Amasya, Tokat, Erbaa, Niksar, Turhal, Reşadiye, Almus 3.6.2. Zile, Artova, Sivas, Yıldızeli, Hafik, Zara, Mesudiye 3.6.3. Şebinkarahisar, Alucra, Suşehri 3.6.4. Kangal, Divriği, Gürün, Malatya, Hekimhan, Arapkir 3.7.1. Akçadağ, Darende, Doğanşehir 3.7.2. Afşin, Elbistan, Göksun, Andırın, Adana, Hatay, Tarsus, Ereğli 3.7.3. Kahramanmaraş, Gaziantep 3.7.4. Adıyaman, Halfeti, Birecik, Kilis 3.8. Ankara, Haymana, Bala, Şereflikoçhisar, Çubuk, Kırıkkale, Keskin, Kalecik, Kızılırmak, Çorum, Yozgat, Kırşehir, Nevşehir, Niğde, Kayseri, Şarkışla, Gemerek 3.9. Konya, Mersin

Kültür ve Turizm

Turizm

Aydın, Tralles, Priene, Miletos, Didyma, Herakleia, Zeus Mağarası, Apollon Tapınağı, Didim ve Kuşadası gibi turistik yerleriyle ünlü bir şehirdir. Her yıl binlerce turist Söke, Didim ve Kuşadası sahillerine yüzmeye,eğlenmeye ve antik şehirlerini dolaşmaya gelmektedir.
Antik kentleriyle açık hava müzesi görünümünde olan Büyük Menderes Vadisi, tarihin bilinen devirlerinden beri çeşitli uygarlıklara merkez olmuş, bu kentlerde sayısız bilgin ve bilge kişiler yetişmiştir. Sırasıyla, Neolitik, Kalkolotik, Tunç Çağları ile Frigya, Lidya, Pers, Roma ve Bizans çağlarını yaşayan İl daha sonra Selçuklu ve Osmanlı egemenliğine girmiştir.
İlimiz sınırları içinde 3 Müze Müdürlüğü, (Aydın Müzesi, Afrodisias Müzesi ve Milet Müzesi), Aydın Müzesine bağlı Yörük Ali Efe Müzesi, Afrodisias Müzesine bağlı Karacasu Etnografya Müzesi, 8'i düzenlenmiş ve ziyarete açık (Afrodisias, Nysa, Magnesia, Alinda, Milet, Alabanda, Didim, Priene), toplam 21 önemli örenyeri mevcuttur. Genel anlamda İlimizde tescil edilmiş taşınmaz kültür varlığı sayısı 766’dir.
150 km’lik sahil şeridine sahip olan İlimizde, - Bakanlık İşletme ve Yatırım Belgeli toplam 95 tesiste 26.694 yatak olmak üzere; - Belediye denetimli 591 tesiste, 48.463 yatak; - Toplam 686 tesiste 75.157 yatak kapasitesi mevcuttur. Ayrıca Kuşadası ilçemizde 54.000, Didim ilçemizde de 16.402 ikinci konut olmak üzere toplam 70.402 ikinci konut mevcuttur. İlimizi 2010 yılında yaklaşık 4,5 milyon yerli ve yabancı turist ziyaret etmiştir. Dilek Yarımadası Milli Parkı, Kuşadası ve Didim plajları önemli turizm varlıklarımızdır

Kültür ve Kültürün İl Turizmine Katkıları

Aydın Merkezdeki Devlet Resim Heykel Müzesi ve Güzel Sanatlar Galerisinde 18 adet sergi açılmış bu sergileri 18.057 kişi ziyaret etmiştir.2000 yılında ziyarete kapatılan Milet Müzesi yeniden inşa edilmiş ve kaba inşaatı tamamlanmıştır. Teşhir ve Tanzim çalışmalarının tamamlanması halinde ziyarete açılacaktır.İlimiz Kütüphanesinin 2008 yılı sonu itibariyle, Okuyucu sayısı 171.429’dir. Mevcut kitap sayısı 39.771’dir. Ödünç verilen materyal sayısı 62.147’dir. Kütüphaneye kayıtlı üye sayısı 970 ‘dir. İlin turizm potansiyeli; deniz (Kuşadası, Didim Plajları), termal, gençlik, kültür ve sanat, ekoturizm türleri şeklinde sıralanabilir. Kuşadası’na denizyoluyla gelen turist sayısı 2007 yılında 475.000 kişi iken bu rakam % 12’lik artışla 2008 yılında 552.224’ e ulaşmış, otellerimizdeki yıllık ortalama doluluk oranı ise 2003 yılında % 38 iken 2008 yılında % 50 olmuştur. Ülkemizde; turizmin bir endüstri olarak başladığı ilk yerlerden olan Kuşadası ilçemizi ülkemizde ve uluslararası arenada ön plana çıkarmak ve ilimiz turizmine dinamizm kazandırmak amacıyla kısa adı KOMER olan Kuşadası Kongre Vadisi Projesi başlatılmıştır. Proje 430 dönüm arazi üzerinde, 2 ana bölümden oluşmaktadır. Projenin yapımı devam etmektedir.

Folklor ve Efe Oyunu

Folklorumuzun kökü; engin bir kültürün, eğitimin, bilimin kaynağıdır. Onda her şeyin güzelini, incesini buluruz. Bu yer, bu folklorun otağı, efesi ile anılır. Ve denir ki her zaman : “Efeler Diyarı Aydın...” Efeler, zeybeklerin başı ve yöneticisi idi. Aydın'ın folklor yaşamında yer eden başlıca efeler olarak Yörük Ali Efe, Demirci Mehmet Efe, Kıllıoğlu Hüseyin, Kozalaklı Mehmet Efe, Mesutlulu Mestan Efe, Sökeli Ali Efe, Danişmentli İsmail Efe, Zurnacı Ali Efe, Sancaktadır Ali Efe, Tekeli İsmail Efe, Orhaniyeli Kara Durmuş Efe, Giritli Cafer Efe’yi saymak mümkündür.Folklor, Aydın’ın geleneklerini ortaya koymuş, kendisine özgü biçimini vermiş, ancak ilin ekonomik koşulları, iş ve işe dayanan hareketliliği, ulaşım olanaklarının kolaylığı nedeni ile çevre illerinin de karakterlerini benliğine almış ve böylece folklorunu başlı başına daha derin biçimde işleyememiştir. Örneğin Muğla ve Denizli illerine ilişkin bazı özellikler Aydın’ın folkloruna da karışmıştır. Harmandalı, Tavas Zeybeği, Somalı Zeybeği, Bengi Zeybeği gibi.

Gelenek ve Görenekler, Etkinlikler

Aydın her yıl kış aylarında düzenlenen deve güreşleri, halk oyunları (zeybek oyunları), efelik kültürü, asker uğurlama, incir (Germencik, İncirliova), erik (Umurlu), çilek , portakal (Sultanhisar), pamuk (Söke) festivalleri, keçi kılından dokumacılık (Bozdoğan), el sanatları ( iğne oyası, nakış, simli işlemeler, havut –deve süslemeciliği-semercilik, Türkmen ve Yörük kilimleri, heybeleri ) ile ünlüdür.

Kültür Alanında Yapılan İnşaatlar

Aydın'da son yıllarda kültür alanına katkı sağlayan inşaatlar ve inşaat çalışmaları.

• Aydın Şehir Tiyatro Binası.
• Afrodisias Müzesi Ek Binası.
• Aydın Kültür Merkezi İnşaatı.
• Yeni Arkeoloji Müzesi.
• Milet Müzesi İnşaatı.
• Aydın Ayter Yeni Arkeoloji Müzesi
• Nazilli Kültür Merkezi

Spor ve Gençlik Faaliyetleri

15 Spor Salonu, 17’si çim, 2’si sentetik çim olmak üzere 53 Futbol Sahası, 2 Açık Yüzme Havuzu, 2 Trap-Skeet Atış Poligonu, 1 Gençlik ve İzcilik Kamp Tesisi, 4 adet Tenis Kortu, 1 adet Gençlik Merkezi Binası olmak üzere toplam 78 faal spor tesisi vardır. Ayrıca 3 adet spor salonun yapımı devam etmektedir.İl genelinde çeşitli spor dallarında 5.267‘si bayan, 12.612’si erkek olmak üzere toplam 17.879 kişi lisanslı olarak amatör spor yapmaktadır. Bu sporcuların bazı branşlara göre dağılımı şöyledir. 337 atıcılık, 608 atletizm, 2.875 basketbol, 2.261 voleybol, 56 badmington, 268 bilardo, Bedensel Engelli 31, 137 boks, 169 dağcılık, 91 işitme engelli, 381 güreş, halk oyunları 634, 2.214 hentbol, 602 judo, 874 karate, 2.028 taekwondo, 511 masa tenisi, 141 tenis, kick boks 177, 127 sualtı, 67 vücut geliştirme ve 166 yüzme, 180 zihinsel engellidir.Amatör spor kulüpleri sayısı 177, aktif sporcu sayısı ise 20,000'e yaklaşmıştır.

Gençlik ve Spor Alanında Yapılan İnşaatlar ve Çalışmalar

Aydın'da son yıllarda "Gençlik ve Spor" Alanı'na katkı sağlayan inşaatlar ve çalışmalar.

• Aydın Merkez 2000 Kişilik Spor Salonu.
• Aydın Gençlik Merkezi ve Çok Amaçlı Spor Salonu.

Ekonomi

Tarım ve Bitkisel Üretim

Aydın; incir, zeytin ve kestane üretiminde Türkiye'de ilk sırayı almaktadır. Ayrıca ilde pamuk, narenciye, karpuz, kavun, çilek ve çeşitli sebze-meyve üretimi gercekleşir.
Menderes Irmağının suladığı bereketli ovalar üzerinde 831.900 ha alanda kurulu olan İlimiz, sahip olduğu toprak ve su kaynaklarının zenginliği ve Akdeniz İklimi sayesinde her türlü bitkisel üretimin yapılması gibi önemli bir tarım potansiyeline sahiptir. İl topraklarının %47,50'sini oluşturan 395.494 hektar alanda tarımsal üretim yapılır. Geriye kalan arazilerin 298.000 hektarı orman, 47.466 hektarı çayır-mera, 14.271 hektarı göl-bataklık, 76.669 hektarı tarım dışı arazilerdir.Sulanabilir nitelikteki 252.486 hektar alanın %68'lik kısmı olan 173.173 hektarında sulu tarım yapılır. Üretimde küçük ve orta boy işletmelerin ağırlığı görülür. Tarımın hemen her dalında faaliyet gösterilir. Sanayi bitkilerinin yanı sıra tarla, bağ ve bahçe ürünleri yetiştiren işletmeler fazladır. İlin en çok katma değer yaratan bitkisel ürünleri pamuk, zeytin, incir ve kestanedir. İlimiz, zeytin, incir, kestane üretiminde Türkiye genelinde 1. sırada, pamuk üretiminde Şanlıurfa’dan sonra 2.sırada yer almaktadır.Aydın ilinin sahip olduğu 395.494 hektarlık tarım arazisi içinde 199533 ha ve %50 pay ile zeytin ve meyvelikler en geniş alanı kaplar. Bunu 109361 ha ve %28 payla sanayi bitkileri, 41032 ha ve %10 pay ile hububat, 13100 ha ve %4 pay ile sebze bahçeleri izler. Geri kalan 32.468 ha arazi %8 değişik şekillerde kullanılır.Aydın İli toprak, iklim, topografik yapı ve ekolojik özellikleri ile polikültür tarıma elverişlidir. Tarımın her kolunda yetiştiriciliğin yapılabildiği güçlü bir potansiyele sahiptir. 959.757 olan genel nüfusun % 48’i köylüdür. Şehirde yaşayan nüfusun bir kısmının da tarımla uğraştığı göz önüne alındığında, toplam nüfusun % 55’i geçimini tarımdan sağlamaktadır. Ekonomik hayatın temelini oluşturan tarımın ağırlığı İlde, sanayi ve ticaret sektöründe de yoğun olarak hissedilir. Sanayi tesislerinin üretiminin % 90’ı doğrudan veya dolaylı olarak tarıma dayalıdır.İlimizin ülkemiz tarımsal üretimindeki payı % 3.5 civarındadır. Tarım sektörü içinde, bitkisel üretim, hayvancılık, balıkçılık önemli alt sektörlerdir. Bitkisel üretimde en önemli ürünler, pamuk, incir, zeytin, kestane ve narenciyedir. İlimiz son yıllarda hayvancılık alanında da atılım içine girmiştir.

En Önemli Mahsüller

İncir: Türkiye, dünyanın en önemli taze incir üretici ülkesi olmasının verdiği bir avantajla, kuru incir üretiminde ve ihracatında da lider ülke konumundadır. Ülkemiz, dünya taze incir üretimi ile kuru incir üretiminin yarısından fazlasını karşılamaktadır.Ülkemizin ihraç ettiği incirin %67’si Aydın’da üretilir. Aydın, kaliteli incir üretimi ve kapasite üstünlüğü ile Türkiye incir üretiminde ilk sırada yer alır. Türkiye’nin incir merkezi olan Aydın İl sınırları içerisinde 258 yerleşim biriminde incir tarımı yapılmaktadır. Aydın’da 6,4 milyon adet incir ağacı bulunmaktadır. Bu ağaçlardan elde edilen taze incir miktarı yılda ortalama 140-170 bin ton arasında değişmekte ve bu miktarın yaklaşık %90’ı kuru incir olarak işlenmektedir. Aydın’ımız ile özdeşleşen kuru incirimiz dünya çapında üne sahiptir. İlimiz, ülkemizde kuru incir üretim ve ihracatında 1’nci durumdadır. Kuru incirde İl olarak 45.000 ton civarında yıllık üretim, 20.000 ton civarında değişen yıllık ihracatımız vardır. 2005 yılında 191.008 ton, 2006 yılında 205.399 ton yaş incir üretilmiştir. Kurutmalık incirin ticari anlamda yetiştiriciliği tümüyle Aydın dağlarının her iki yöndeki yamaçları ile kır-taban ve taban arazilerde yapılmaktadır. Bu bölgelerimizin; ekolojik koşulları özellikle meyvenin olgunlaşma dönemindeki sıcaklık, nem ve rüzgar durumu kaliteyi olumlu yönde etkilemektedir.

Turunçgil: Aydın turunçgil üretiminde de ön sıralarda yer almaktadır. Hatta şehrin sokaklarında bile bir çok turunç,portakal,mandalina,limon ağaçları vardır.Bu ağaçlar bol miktarda meyve vermektedir.

Zeytin: İlimizin ikinci önemli ürünü zeytindir. Binlerce insanın geçim kaynağı olan zeytin ve zeytinyağı Akdeniz mutfağının ve insan sağlığının vazgeçilmez zenginlikleridir.Türkiye zeytin ağacı sayısının %23’ünü oluşturan 20.977.170 adet zeytin ağacı varlığımızdan yaklaşık 575.858 ton zeytin 2006 yılında üretilmiştir. Bilindiği gibi zeytinde “var yılı-yok yılı” (periyozite) olayı nedeni ile bir yıl fazla, bir yıl az ürün alınmakta bu nedenle, 2005 yılında 104.965 tonluk bir üretim gerçekleşmiştir. Zeytin üretiminde her yıl ürün elde etmek için geleneksel hasat yöntemine alternatif olabilecek mekanik hasat tekniklerin kullanılması İl’de amaçlanmıştır. Mekanik hasat yöntemlerinin daha elverişli kullanılabilmesi amacıyla uygun ağaç formlarının elde edilmesi ve makine üretiminin teşvik edilerek, üreticiye düşük maliyetle makine temininin sağlanması gerekmektedir.Ayrıca, İl ekonomisinde önemli bir yer tutan ve 153.479 hektarda yapılan zeytin üretiminde istikrarlı bir ürün elde etmek için bakım, budama, ilaçlama çalışmaları yapılmaktadır.

Tahıl: Buğday üretimi en çok Söke bölgesinde yapılır.Söke'de bir çok un fabrikası vardır.

Pamuk: Aydın pamuk üretimi yönüyle GAP kapsamında bulunan illerin oluşturduğu bölgeden sonra yer alır. Bugün İlimizde pamuk üretimi 2006 yılında 235.767 ton olarak gerçekleşerek en fazla katma değer yaratan sektör olma konumunu sürdürmüştür. Pamuk ile ilgili iplik, tekstil, yağ ve yem gibi sanayilerin İlimizde yeterince gelişmemiş olması pamuğun İl ekonomisine yeterince katkı sağlayamamasına neden olmuştur. Kütlü olarak il dışına çıkan pamuk; küspe, yağ ve yem olarak geriye dönmektedir. Bu konularda yapılacak yatırımlar İlimizde tekstil, yağ ve yem sanayinin dolayısıyla hayvancılığın gelişmesini ve işgücü istihdamının artmasını sağlayacaktır.

Kestane: İlimizde kestane yetiştiriciliği ekolojik şartların elverişliliğine rağmen dağlık bölgelerde ve yaylalarda, özellikle kuzeye bakan yamaçlarda oldukça yaygındır. İlimiz, kestane üretiminde de ülkemizde 1’nci sırada yer almaktadır. 2006 yılında 19.850 ton üretim gerçekleştirilmiştir. Kestanenin işlenebilmesi, kestane şekeri ve bunun değerlendirilebilmesi için gereken sanayisi ilimizde mevcut değildir. Kestane Aydın’da yetişmekte, Bursa’da kestane şekeri haline gelmektedir. Böyle bir tarımsal sanayinin ilimizde yaygınlaşması, üreticilerimiz açısından oldukça karlı hale gelecektir.

Tarımsal üretimde ilin diğer kaynakları sebze ve meyve üretimidir. Meyve ve sebzeler gerek tarım bahçelerinde gerekse seralarda örtü altında yetiştirilerek dünyanın dört bir yanına ihraç edilir.

Hayvancılık

Kırsal ekonomik yapının önemli ve ayrılmaz bir parçası olan hayvancılık sektörüne, ülke kalkınmasında olduğu gibi bölge ve il bazında da önemli iktisadi fonksiyonlar yüklenmiştir. Bunlar sanayi sektörüne girdi sağlama, kırsal alandan göçü önleme, sektör içinde ve diğer sektörlerde yeni istihdam sahası yaratma şeklinde sıralanabilir.Aydın'da tarımsal işletme olarak adlandırdığımız hane halkının %85'i bitkisel ve hayvansal üretimi birlikte yapmakta, yalnız hayvansal üretimde ihtisaslaşmış hane halkı sayısı %15'lik bir kısmı teşkil etmektedir. Polikültür üretim yapısının ağırlıklı olduğu İlimizde hayvansal üretimde ihtisaslaşma düzeyi ve hayvan varlığı ekonomik kalkınmayı başarmak için önemli bir potansiyel olarak karşımıza çıkmaktadır.Aydın ilinde toplam tarım üretimi içindeki payı %24'e yükselen hayvancılık sektöründe; büyükbaş hayvan varlığına baktığımızda 2006 yılı itibarı ile sayının 271.231’e, küçükbaş varlığının ise 191.743’e ulaştığı görülür.Süt üretiminde ise; pazarda satılan veya il dışına çıkan süt miktarı belli olmadığı ve tüm hayvanlar kayıt altına alınmadığı için süt üretiminin kesin miktarı belli değildir. Aydın da kümes hayvancılığı oldukça yaygın ve gelişmiştir.Bir çok tavuk ve yumurta çiftliği vardıdır. Dağlık kesimlerde ise arıcılık yapılmaktadır.

Ekonomiye, Üretime ve Hayvancılığa İl Yönetiminden Yapılan Katkılar

Her türlü tarımsal üretimin yapıldığı ilimizde Tarımsal Destekleme çalışmaları kapsamında üreticilerimize;

• “Doğrudan Gelir Desteği” başta olmak üzere değişik ürünlerde toplam 138.675.269 YTL destekleme yapılmıştır...

Ayrıca;

• Özel İdare kaynakları ile 2005 Yılında Toprak ve Yaprak Analiz laboratuarı kurulmuş,

• İncir ve zeytin başta olmak üzere 143.820 YTL’lik fidan dağıtımı yapılmıştır.

• Kooperatif Destekleme ve Kredilendirme Çalışmaları kapsamında yatırım ve Kırsal Alanda Sosyal Destek Projesi kredisi ve işletme sermayesi kredisi ile destekleme çalışmaları yürütülmüştür.

Sanayi ve Ticaret

Ekonomik potansiyeli oldukça yüksek olan Aydın; coğrafi konumunun sağladığı ulaşım avantajı, hammadde kaynaklarına yakınlığı, organize sanayi bölgeleri, nüfusun genç ve nitelikli oluşu gibi nedenlerle turizm, tarım ve hizmet sektörleri ile sanayileşme bakımından gelişen ve yükselen bir konumdadır.

İl’de Ticari ve Sanayi Örgütlenmeler

İlimizde 1634 adet Kooperatif bulunmaktadır. İlimizde 5 adet ticaret odası vardır. bunlar, Aydın, Nazilli, Söke, Kuşadası ve Didim ticaret odalarıdır. Üye sayıları toplamı 16.179 dır.

İlimizde faaliyet gösteren Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO) Aydın Şubesinden alınan bilgiye göre odaya kayıtlı Sanayi kuruluşu sayısı 625 dir.

İlimizde 3 Adet Ticaret Borsası vardır. Bunlar Aydın, Nazilli ve Söke Ticaret Borsalarıdır. Üye sayıları toplamı 628 dir.

İlimizde Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliğine bağlı 89 adet esnaf odası mevcut olup, bu odalara 86.000 kayıtlı üye bulunmaktadır.

İlimizde faaliyetini sürdüren 19 adet ve inşaatı devam eden 2 adet olmak üzere toplam 21 adet küçük sanayi sitesi mevcuttur. Yapımları halen devam etmekte olan Söke Gaye Küçük Sanayi Sitesi, Bozdoğan Küçük Sanayi Sitesi ve Kuşadası Ağaç İşleri Küçük Sanayi Sitesi Bakanlığımız kredisi desteği ile yapılmakta olup, projelerinin takibi Müdürlüğümüzce değil, doğrudan Bakanlığımız Merkez Teşkilatınca yapılmaktadır.

Organize Sanayi Bölgeleri

İlimizde halen faaliyet halinde olan 2 adet Organize Sanayi Bölgesi mevcut olup, bunlar Aydın I. (Umurlu) OSB ve Aydın II. (ASTİM) OSB’dir. Ayrıca gerçekleştirme çalışmaları devam eden 6 adet daha OSB projeleri vardır. Bunlar da; Söke OSB, Ortaklar OSB, Çine OSB, Nazilli OSB, Buharkent OSB ve Çine Akçaova Tarıma Dayalı İhtisas OSB’si bulunmaktadır. 2010 yılı itibariyle Aydın ve Astim Organize Sanayi Bölgeleri işletmede olan fabrika sayısı 142’ye yükselirken, istihdam edilen kişi sayısı tahminen 5000’dür.

Aşağıda ilin en büyük 8 organize sanayii bölgesini görmekteseniz;

Aydın (Umurlu) Organize Sanayii Bölgesi

İlimizin ilk Organize Sanayi Bölgesi olup, 1108 dekar büyüklüğe sahiptir, Alt yapısı 1996 yılında tamamlanmıştır. Bölgede 119 adet sanayi parseli bulunmaktadır ve tamamının tahsisi yapılmıştır. Tahsisi yapılan parsellerde 44 adet sanayi tesisi gıda, tekstil, mobilya, ziraat aletleri, kimya, ambalaj, jant, mermer, plastik ve hazır beton tesisi olarak üretimlerini sürdürmektedirler. 11 adet tesisin inşaatı devam etmektedir. Proje aşamasındaki fabrika sayısı 4 adettir. İsdihdam edilen iş gücü sayısı 2000 kişidir. 1500 m3/gün kapasiteli 1. kademe arıtma tesisi inşaatı 2000 yılında kendi imkânlarıyla tamamlamıştır.

Aydın II. (ASTİM) Organize Sanayi Bölgesi

530 hektar alana sahip olup, 750 hektara kadar genişleyebilecektir Endüstri Bölgesine dönüştürülmesi talebi vardır. Halen 98 adet orta boy işletme, mermer karo, çimento hazır beton, mobilya, sabun-deterjan hammaddesi, tekstil, tekstil makineleri, hidrolik makine, zeytinyağı sıkma makineleri, plastik doğrama, pamukyağı kombina, tuğla, karoser imalatı, kızgın yağ ve kalorifer kazanı, elektrik makineleri imalatı gibi alanlarda faaliyetlerini sürdürmektedir. Şu anki işletmede olan fabrika sayısı 98, inşaat halindeki fabrika sayısı 12, proje aşamasındaki parsel sayısı 10 dür. Toplam parsel sayısı 123 olup, 3.500 kişilik istihdam sağlanmaktadır.

Söke Organize Sanayi Bölgesi

1996 yılında kurulan ve Söke Çimento Fabrikasının güneyinde 1850 dekar alan üzerinde kurulacak olan OSB arazisi ile ilgili jeolojik, jeoteknik etütleri ve imar planı yapımı tamamlanmıştır. Onaylanan imar planı sonucunda değişik büyüklüklerde 89 adet sanayi parseli oluşturulmuştur. 2004 yılı ikinci yarısında revize programı alınmıştır. 2005 yılı yatırım programında yer almak üzere başvuruda bulunmuşlardır. Emin adımlarla ilerleyen Söke OSB’nin önünde hiçbir engel kalmamış ve hemen yatırım yapılabilecek hale gelmiştir. Verimli tarım arazilerinin korunması, planlı ve düzenli sanayinin oluşması, tarımın ve sanayinin gelişmesi, 12 ile 15 bin kişiye iş imkânı için Söke OSB model olabilecek konumdadır.

Ortaklar Organize Sanayi Bölgesi

1997 yılında kurulan ve Ortaklar Öğretmen okulu yakınında, Karakovan mevkiinde 113ha. alana sahip olan OSB ile ilgili olarak kamulaştırma çalışmaları devam etmekte olup, sanayicilerin arsa talepleri ile ilgili başvuruları kabul edilmektedir. Belirlenen alanın mülkiyetinin yaklaşık %75’i (1150 dekar) hazineye aittir. Alt yapı çalışmalarına Haziran 2006 itibarıyla başlanmıştır. % 80 hazine parsellerinin alımı çalışmaları devam etmekte olup, alanın % 20'sini oluşturan şahıs parsellerinin alımı için Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından kamulaştırma kararı çıkmıştır. BOTAŞ Genel Müdürlüğüne 06.04.2004 tarihinde yapılan müracaat sonucunda doğalgaz iletim hattı güzergahında Ortaklar OSB’ye de doğalgaz verilmesi, OSB girişine bir take-off vanası bırakılması uygun görülmüştür.Arazi ile ilgili jeolojik ve jeoteknik etüd vizesi Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından verilmiştir.

Çine Organize Sanayi Bölgesi

04.04.2000 tarihinde yer seçimi yapılmış olup, Karpuzlu yolu üzeri Molla Hasan sırtlarında 2300 dekar alan OSB yeri olarak seçilmiştir. Kamu yararı kararı Bakanlıkça onaylanmış olup, zemin etüdü çalışmaları halen Bakanlık elemanlarının gözetiminde devam etmektedir.

Nazilli Organize Sanayi Bölgesi

1300 dekar (1.300.000 M2) üzerine kurulacak olan Nazilli Organize Sanayi Bölgesinin günümüz itibariyle, yaklaşık 1250 dekarlık kısmı rızai alım yöntemi ile satın alınmış ve tapuları OSB Tüzel Kişiliği adına tescillendirilmiştir. Nazilli OSB. Makine imalatı, gıda, inşaat ve orman ürünleri olarak dört sektöre ayrılmıştır.

Buharkent Organize Sanayi Bölgesi

24.10.2000 tarihinde yer seçimi komisyonunca yer seçimi yapılmış olup, Taşbuzağıkırı mevkiinde 950 dekarlık alan OSB yeri olarak seçilmiştir. Müteşebbis Heyet İl Özel İdaresi ve bu amaçla kurulmuş olan Kooperatif tarafından oluşturulmuştur. Kamu yararı kararı, Jeolojik ve Jeoteknik Etüd projeleri Bakanlıkça onaylanmış ve imar planları da onay için Bakanlığa sunulmuştur.

Çine Akçaova Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgesi

Çine ilçemizde süt ve besi hayvancılığı amacıyla 200 ha’lık bir alanda Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgesi kurulması çalışmaları sürdürülmektedir. Yer tespiti yapılmış Proje Tarım Bakanlığınca uygun gürülmüş olup, Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca değerlendirme çalışması yapılmaktadır.

Diğer Gelir Kaynakları

Dünyanın klasik enerji kaynaklarının kısıtlı oluşuna rağmen, nüfus ve sanayileşmedeki artışın bir sonucu olarak enerjiye olan talep de sürekli artmaktadır. Bu anlayışla tarım, turizm ve sanayi sektöründe kullanılmak üzere jeotermal ve rüzgar enerjisi gibi alternatif enerji kaynakları araştırılmaktadır.

Jeotermal Enerji

Aydın'ın en önemli yer altı zenginliği jeotermal enerji kaynaklarıdır. Birçok yöremizde olmakla birlikte özellikle Germencik-Ömerbeyli jeotermal sahası 230 °C ile Türkiye'de en yüksek sıcaklığa sahip jeotermal enerji sahasıdır. Ayrıca potansiyel bakımından da ülkemizin en zengin jeotermal alanıdır.

Germencik-Alangüllü, Kuşadası Davutlar ve Merkez İmamköy’deki jeotermal kaynaklar termal turizme, Germencik Ömerbeyli, Aydın Ilıcabaşı, Aydın Yılmazköy, Sultanhisar Salavatlı bölgelerindeki jeotermal kaynaklar ise kent ısıtması ve soğutması için uygun yatırım alanlarıdır. Bu alanların değerlendirilmesi yönünde ilk adımlar atılmıştır.

Sultanhisar Salavatlı’da özel sektöre ait 8,5 Megawatt gücünde Jeotermal elektrik santrali, Türkiye’nin ilk özel sektör jeotermal elektrik santrali olup, toplam 15.450.000.-USD tutarındaki yatırımı ile 2007 yılından beri elektrik enerjisi üretmekte iken, aynı yerde ikinci bir santral (9,5 Megawatt) Mart 2010 tarihinde üretime başlamıştır.

Yine Germencik İlçesinde özel sektörce 47 Megawatt Gücünde Jeotermal Elektrik Santrali kurulumu tamamlanmış ve Nisan 2009 tarihinde elektrik üretimine başlamıştır.

Çine İlçemiz Turguttepe Mevkiinde özel sektörce 2 MW’lık 12 türbin ve 24 MW Kurulu güçle elektrik 30.12.2010 tarihinden itibaren üretime başlamıştır.

Rüzgar Enerjisi

Temiz, yenilenebilir, ucuz ve çevre dostu diğer enerji kaynaklarından birisi de rüzgar enerjisidir. Didim İlçemizde özel sektörce rüzgar enerjisine dayalı 31.5 MW kurulu güçte elektrik sanrali yapımı tamamlanmış ve Mart 2009 da üretime başlamıştır.

Doğalgaz

Doğalgazın ülke genelinde yaygınlaştırılması amacıyla etüt Projesi 1999-2000 yıllarında yapılan Güney İletim Hattı güzergahında yer alan İllerimizin (Konya-Isparta-Denizli-Aydın-İzmir) doğalgaza kavuşturulması için Konya-İzmir Doğalgaz İletim Hattı kapsamında Aydın İline doğalgaz verilmesi planlanmıştır. Doğalgaz hattı yapım çalışmaları tamamlanmış, Aydın şehir içi doğalgaz dağıtım ihalesi Enerji Piyasası Düzenleme Kurulunca 2008 yılında gerçekleştirilmiş, şehir içine doğalgaz dağıtımı işi için 21.08.2008 tarihinde lisans alan özel firma Aydın'da çalışmalarını sürdürmektedir. 2 Temmuz 2010 tarihinde başlayan altyapı çalışmaları sonucunda, Aydın Merkez İlçe’de , günümüze kadar 8,5 kilometre doğalgaz dağıtım hattı; Nazilli İlçesi’nde 11,5 kilometre doğalgaz dağıtım hattı döşenmiş olup 2011 yılı bitmeden doğalgaz verilmeye başlanacaktır.

Madensel Ürünler ve Pazarlaması

İlin önemli maden varlıkları arasında ise linyit kömürü ve zımpara taşı öncelikli paya sahiptir. Diğer maden varlıklarımız mermer, demir, feldspat, kuvars, kükürt, tuğla-kiremit hammaddesi şeklindedir.

Porselen, vitrifiye seramik hammaddesi olan feldspat, potasyum, sodyum ve kuvarsın il’deki üretimi; ülke toplam üretiminin yaklaşık %95’ini oluşturacak şekilde Çine ve yöresindeki maden rezervlerinden karşılanır. Üretilen madenlerin yaklaşık yıllık 500.000-600.000 tonu iç piyasaya 2.500.000 tonu da dış piyasaya satılarak İl ekonomisine katma değer kazandırmaktadır.

Çimento Sanayinin önemli hammaddesi olan kaolen, kalker ve kil varlığı nedeniyle çimento sanayi gelişmiştir. İlin bazı ilçe ve köylerinde işletilen kireç taşı ve kil ocakları küçük ölçekli olup, temel olarak inşaat malzemeleri sanayine hammadde üretmektedirler. Yine yer altı kaynaklarımızdan olan memba suları, içme suyu olarak şişelenerek tüketiciye sunulmakta, ilimiz sanayisindeki yeri, artan üretimle beraber gelişme göstermektedir. Bu kaynakların geliştirilerek daha modern tesislerin kurulması, istihdam ve ekonomiye katkı sağlanması açısından önem taşımaktadır.

Ulaşım ve Altyapı

Aydın, coğrafi konumu ile demiryolu, deniz ve hava taşımacılığı imkânlarına sahip bir İl olmasına rağmen ticari yük ve yolcu taşımacılığında ağırlık karayolundadır.

Ulaşım Çeşitleri

Karayolu

2010 yılı sonu itibariyle -İlde 67 km otoyol, -265 km’si bölünmüş yol olmak üzere 319 km devlet yolu, -390 km il yolu, olmak üzere toplam 776 km yol ağı bulunmaktadır.

Trenyolu

23 Eylül 1856 yılında ülkemizde ilk olarak inşa edilen demiryolu ağının toplam uzunluğu 130 km. dir. İl sınırları içerisinde kalan 158 km demiryolu hattının 119 km’lik kesiminde yol yenilemesi yapılarak, trenlerin 160 km/saat hız yapabildiği standarda getirilmiştir.

İlimiz sınırları içerisinde 2009 ve 2010 yıllarında; Selçuk-Ortaklar 22 km, 5 milyon $ (2009); Ortaklar-Aydın 30 km, 25 milyon $ (2009); Ortaklar-Söke demiryolu 22 km, 7 milyon $ (2009); Aydın-Nazilli 45 km, 26 milyon $ (2010) olmak üzere olmak üzere toplam 63 milyon $ harcanarak 119 km yol yenilenmiş, 2009 yılında İzmir – Aydın - Denizli hattı için, konforlu, hızlı bir seyahat sağlamak için 20 milyon $ harcanarak 4 yeni tren seti alınmıştır.

Denizyolu

Kuşadası Limanı yat ve yolcu gemisi trafiği yönünden önemli bir hudut kapısı olma niteliğini taşımakta, yaz sezonu boyunca binlerce turist gerek gemi gerekse yat ile giriş-çıkış yapmaktadır. Kuşadası Limanının gemi kabul kapasitesi 2.400 gemi/yıldır.

Havayolu

Ayrıca, 1993 yılında faaliyete geçen 1435 m pist uzunluğuna sahip Aydın-Çıldır Havaalanı'da hava ulaşımını yurtdışına fazla olmasada yurt içinde sağlar.Merkez ve Nazilli den hızlı trenle direk İzmir Adnan Menderes Havalimanı'na ulaşım vardır.

Köy Altyapısı ve Çalışmaları

Merkez ilçeyle birlikte 17 ilçenin yönetim merkezi olan Aydın İlinde 53 belediye, 490 köy ve 265 mahalle kuruluşu mevcuttur. İlimizde elektriksiz, telefonsuz köy bulunmamaktadır. İl genelinde 490 köyümüzden 464 köyün suyu yeterli, 26 köyün suyu yetersizdir. Suyu yeterli 464 köyün 453 ü şebekeli, 11’ i çeşmeli sistemden, suyu yetersiz köylerden 26’ sı şebekeli sistemden faydalanmaktadır.Bugün ilimizde yolu olmayan köy bulunmamaktadır. 490 köyümüzde 4179 Km (TCK dahil) yol ağı ile hizmet verilmektedir.İl Özel İdaresi ağındaki toplam 3436 Km yol ağının 2397 Km asfalt, 368 Km stabilize, 582 Km tesviye 89 Km ham yoldur. Ham yol 29 ünitenin ulaşımını sağlamaktadır. İlimiz sınırları içinde bulunan 74 Ad. Köy ve Ünitemiz 743 Km. TCK Kara yolları Ağından yararlanmaktadır.

Köydes Projesi

İçişleri Bakanlığınca Nisan 2005 ayında Uygulamaya konulan KÖYDES Projesi kapsamında, 2005 yılında İlimiz Merkez ve 16 İlçe Köylere Hizmet Götürme Birliklerine gönderilen toplam 1.367.000 YTL ödenek ile;

• 15 Köy ve Ünitesinde yaşayan toplam 21.114 kişi Sağlıklı İçme Suyuna kavuşmuş,
• 16 Köy ve ünitenin toplam 30 Km stabilize yol çalışması bitirilerek halkımızın hizmetine sunulmuştur.
• 2006 yılında, İlimiz Merkez ve 16 İlçe Köylere Hizmet Götürme Birliklerine gönderilen toplam 24.500.000 YTL ödeneğin 19.500.000 YTL’si ile;
• 88 Köy ve ünitesinde yaşayan toplam 45.706 kişi sağlıklı içme suyuna kavuşturulmuş,
• 99 Köy ve ünitenin 226 Km 2.kat asfalt, 33Km 1.kat asfalt, 8 Km beton yol, 178 Km stabilize yol olmak üzere toplam 445 km yol çalışması ile 8 adet Menfez bitirilerek halkımızın hizmetine sunulmuş,
• Yine bu dönem içerisinde 1 köyümüzde 1 Adet Kanalizasyon,
• 3 ilçemizde ise 3.956 kişiye hizmet vermek üzere toplam 5 adet Yer Üstü Sulama Projesi bitirilerek halkımızın hizmetine sunulmuştur.
• 5.000.000 YTL’si ise ortak alım projelerinde kullanılmıştır.
• 2007 yılında, İlimiz Merkez ve 16 İlçe Köylere Hizmet Götürme Birliklerine gönderilen toplam 21.8000.000 YTL ödeneğin 20.300.000 YTL’si ile;
• 150 Köy ve ünitesinde yaşayan toplam 106.718 kişi sağlıklı içme suyuna kavuşturulmuş,
• 109 Köy ve ünitenin 89,9 km 2.kat asfalt, 115,2 km 1.kat asfalt, 26,8 km stabilize olmak üzere toplam 231.9 Km. yol, 155.820 m2 Parke taşı, 8 Adet Köprü ve 22 Adet menfez çalışması bitirilerek halkımızın hizmetine sunulmuştur.
• 1.500.000 YTL’si ise ortak alım projelerinde kullanılmıştır.
• 2008 yılında, İlimiz Merkez ve 16 İlçe Köylere Hizmet Götürme Birliklerine gönderilen toplam 4.830.000 YTL ödeneğin 2.600.000 YTL si ile;
• 60 köy ve ünitesinde yaşayan toplam 20.276 kişi sağlıklı içme suyuna kavuşturulmuş,
• 32 köy ve ünitenin 27 km 1.kat asfalt, 70 km 2.kat asfalt olmak üzere toplam 97 km yol ve 19 adet sanat yapısı çalışması bitirilerek halkımızın hizmetine sunulmuştur.
• 966.000 YTL ise ortak alım projelerinde kullanılmıştır.
• 2009 yılı KÖYDES ödeneği 3.140.000,00 TL olup: 42 içme suyu projesinden 3’ünün inşası devam etmektedir, kalan 39 proje tamamlanmıştır. 33 köy yolu projesi tamamlanmıştır. Toplamda ise 75 proje gerçekleştirilmiştir. Proje ve ödenek bazında yüzde doksan altılık başarı sağlanarak köylümüzün hizmetine sunulmuştur. Kalan kısımda ise çalışmalarımız devam etmektedir.
• 2010 Yılı KÖYDES ödeneği 5.139.652,00 TL olup: 31 adet içme Suyu Projesi, 17 köy yolu projesi ve 2 tarımsal proje (Küçük Ölçekli Sulama) olmak üzere toplamda 50 projede çalışmalar tamamlanmıştır. 14 projenin köylümüzün hizmetine sunulması için çalışmalar sürdürülmektedir.

Beldes Projesi

İçişleri Bakanlığınca uygulamaya konulan BELDES projesi kapsamında ise, 2007 yılı içinde gönderilen toplam 5.700.000 YTL ödenek ile nüfusu 10.000 ve aşağısında bulunan;

• 43 adet ilçe ve belde belediyesi tarafından 105 yol projesi uygulamaya konulmuş ve 6 km si 2.kat asfalt olmak üzere 330.000 m2 parke taşı döşemesi yapılarak halkımızın hizmetine sunulmuş;
• 17 adet içme suyu projesi bitirilerek toplam 89.802 kişinin sağlık içme suyuna kavuşturulması sağlanmıştır.
• 2008 yılında ise, toplam 4.900.000 YTL ödenek ile;
• 93 yol projesi uygulamaya konulmuş ve 37,78 km si 2.kat asfalt, 0.8 km si beton yol olmak üzere 283.500 m2 parke taşı döşemesi yapılarak halkımızın hizmetine sunulmuş;
• 7 adet içme suyu projesi bitirilerek toplam 16.687 kişinin sağlıklı içme suyuna kavuşturulması sağlanmıştır.
• 8 adet Kanalizasyon projesi bitirilerek 23.039 kişinin kullanımına sunulmuştur.

Son Beş Yıldaki (2005 - 2010) Çalışmalar ve Yatırım Faaliyetleri

İlimizde yürütülmekte olan belli başlı çalışmaları, yatırım faaliyetlerini, sorun ve çözüm önerilerini sektörlere ve öncelik sırasına göre aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:

Toplu Konut

Bugüne kadar Toplu Konut Projesi kapsamında Aydın merkezde ise 600, İncirliova İlçesi Acarlar Beldesinde 142, konut üretimi yapılmış, Bozdoğan ilçemizde 192, Karacasu ilçemizde 128, Söke ilçemizde 144 adet konutun yapımı sürdürülmektedir. Toplam 5 uygulama projesinde 1 206 adet konut yapımı mevcuttur.

Karayolları

Gerçekleştirilen Yatırım Projeleri

2003-2010 döneminde; -Aydın-Horsunlu- Denizli Bölünmüş Yolu (2003 yılında), -Aydın-Muğla-Ortaca-13.Bl.Hd. (2004 yılında), -Aydın Çevre Yolu (2005 yılında), -Söke-Didim Ayr. (2006 yılında), -Selçuk-Kuşadası-Söke-(İzmir-Aydın) Ayr. (2006 yılında), -Didim Ayr.-(Aydın-Muğla) İl Sınırı (2010 yılında)

Bölünmüş yollarda 2010 sonu itibariyle devam eden çalışmalar;

-Selçuk-Kuşadası-Söke-(İzmir-Aydın)Ayr.-(Sazlıköy-Otoyol Bağlantısı) -Söke- Milas /Didim Ayr.-(Aydın-Muğla) İl Sınırı -Aydın-Nazilli-Horsunlu -Aydın-Çine-Akçaova Ayr -(İzmir-Aydın) Otoyolu Ayr.-Söke- Bağlantısı Projesi -Aydın Çevre Yolu -(Nazilli-Horsunlu) Ayr.-Karacasu-Tavas -Söke-Milas) Ayr.-Didim Ve Didim-Akbük Yolu

2010 yılı sonu itibariyle Valilik Makine Parkı İle yapılan çalışmalar; Aydın - Çine Ayr. – Karpuzlu Yolu, Söke-Milas Ayr. – Güllübahçe Yolu

Kamulaştırılması Bitmiş ve Projeler ve Bölünmüş Yollar

• Didim Ayrım- Milas : 40 km’si ilimiz sınırları içerisindedir. 10 km. lik kesimde toprak sanat işleri emanet olarak çalışılmış, bu bölümün asfalt sathi bölünmüş yol haline getirilmesi için 26.08.2008 tarihinde ihale edilmiştir.
• Selçuk-Kuşadası-Söke-(İzmir-Aydın) Yol Ayrımı (Sazlıköy-Otoyol Bağlantısı): Toplam uzunluğu 61 km olup, ilimiz dahilinde 48 km’si bulunmaktadır. 48 Km’nin 43 km’si bölünmüş yol olarak tamamlanmıştır.Kuşadası Söke arasında 9 km’lik kesimin sathi kaplamalı bölünmüş yol olarak tamamlanması için 20 milyon TL’ye ihtiyaç vardır.
• Aydın-Muğla-Ortaca Ortaca: Yol uzunluğu 179 km olup 58 km’si sınırlarımız içerisindedir. 45 km’si bölünmüş yol olarak tamamlanmış olup, 13 km’si (Çine Yol Ayrımı- YatağanBölümü) yapılacaktır.

AYRICA İZMİR-DENİZLİ HIZLI TREN PROJESİ İLE AYDIN HIZLI TRENE KAVUŞMUŞTUR.

Sağlık

İl Sağlık Müdürlüğü ve Çalışmaları

Aydında, Özellikle son üç yılda yapılan çalışmalar sonucu fiziki altyapı sorunu büyük ölçüde giderilmiştir.

İlde;

• 13 Hastane, (8 Devlet, 1 Tıp.Fak.Eğt.Arş.ve Uyg.Hastanesi, 4 Özel Hastane)
• 2 Ağız ve Diş Sağlığı Hastanesi,
• 1 Kanser Erken Teşhis ve Tanı Merkezi,
• 2 Hemoglobinopati Merkezi,
• 4 Ana Çocuk Sağlığı ve – Aile Planlaması Merkezi,
• 4 Verem Savaş Dispanseri
• 100 Sağlık Ocağı,
• 138 Köy'de 4 Halk Sağlığı Laboratuvarı Mevcuttur.

Aydın sağlık personeli için "Kapalı Tayin Bölgesi"dir.

2003 - 2010 Arasında Bitirlien Sağlık Yatırım ve Çalışmaları

• Söke 250 yataklı Devlet Hastanesi
• 50 yataklı Çine Devlet Hastanesi
• Nazilli Devlet Hastanesi Acil Servis Ek Bina
• 50 Yataklı Didim Devlet Hastanesi
• Aydın Devlet Hastanesi Acil Servis
• Aydın Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi
• Aydın Merkez 6 Nolu Sağlık Ocağı
• Aydın Merkez 9 Nolu Sağlık Ocağı
• Germencik Sağlık Ocağı
• Kuşadası Güzelçamlı Sağlık Ocağı
• Yenipazar Karacaören Sağlık Evi
• Yenipazar Sağlık Ocağı
• Söke Atburgazı Sağlık Ocağı
• Çine Devlet Hastanesi Acil Servisi
• Altınkum Sağlık Ocağı Hizmet binası
• Karacasu Sağlık Ocağı Ek Bina Yapımı

Yürütülen Çeşitli Konulardaki Diğer Projeler

Çine Barajı ve Hidro Elektrik Santral İnşaatı

-Çine Adnan Menderes Barajı ve HES: 1995 yılında ihale edilen bu barajımızda Ekim 2004 tarihinde gövde inşaatına başlanmış, 136,5 m yükseklikteki Sıkıştırılmış Silindir Beton dolgu tipindeki baraj gövde yüksekliğiyle Avrupa’nın birinci, Dünyanın beşinci büyük Barajı olma özelliğine sahip Çine Adnan Menderes Barajı tamamlanarak 10.10.2010 tarihinde açılışı yapılmış ve su tutulmaya başlanmıştır. Şubat 2011 sonu itibariyle 50 milyon m3 su depolanmıştır. Bu barajımızla bölge taşkınlardan korunmuş (9.100 hektar taşkın koruma, 350 hm³ depolama), daha önce sulu tarım yapılamayan 22.358 ha tarım arazi sulu tarıma açılmış (Çine Ovası’nda 6 bin 279 hektar, Koçarlı Ovası’nda 13 bin 079 hektar ve Söke Ovası’nda 3 bin hektar) ve böylece üreticilerimizin yılda iki-üç ürün alması imkanı sağlanmıştır.

İkizdere Barajı İnşaatı

İkizdere Barajı İnşaatı İncirliova ilçesinin kuzeyinde İkizdere köyü mevkiinde inşa edilmektedir. İkizdere, Yalkı, Cılımbız ve Tabakhane derelerinin akımlarının baraj gölüne derivasyonu sağlamak, Aydın il merkezinin 2040 yılına kadar ihtiyacı olan içme, kullanma ve endüstri suyunun karşılanması ve Büyük Menderes havzasındaki su kıtlığının azaltılması amacı ile yapımı planlanmıştır. Aydın il merkezi ile 29 yerleşim merkezinin 2050 yılına kadar içme suyu ihtiyacını karşılayacak, 72.6 hm3/yıl içme suyu ve 196 hm3 depolama kapasitesine sahiptir. Ağustos 2010 tarihinde hizmete açılmıştır. Ocak 2011 tarihi itibariyle 11 milyon m3 su depolanmıştır. 2010 yılı fiyatları ile bu güne kadar 250 milyon TL harcanmıştır İhale kapsamında baraj inşaatında derivasyon tüneli, ulaşım yolları, dolusavak, gövde yapımı ve baraj göl alanı içinde kalan İncirliova – Tire karayolunun güzergâhının değiştirilmesi yer almaktadır.2009 yılında ikmal edilmiştir.

Karacasu Barajı İnşaatı

Karacasu ilçesinin 5 km, kuzeyinde Dandalaz deresi üzerinde inşaa edilmektedir. -Karacasu Dandalaz Barajında % 78 fiziki gerçekleşme sağlanmış ve bu güne kadar 2010 yılı fiyatlarıyla 92,2 milyon TL harcanmış olup 2011 yılında bitirilmesi hedeflenmektedir. (17.2 hm3 su depolama hacmi olup 2.814 ha alan sulanacaktır.)